Η Δευτέρα Παρουσία, του W.B. Yeats

William Blake, Ναβουχοδονόσορ, 1795

Η Δευτέρα Παρουσία

Γυρίζει... γυρίζει το γεράκι κι ο κύκλος του απλώνει
Κάποιος το φωνάζει μα ν'ακουστεί δεν κατορθώνει
Κατάρρευση αρχίζει - το κέντρο δεν βαστά·
Πλήρης αναρχία τον κόσμο κυβερνά,
Η μεγάλη παλίρροια φουσκώνει και παντού
Η τελετή της αθωότητας πνίγεται στο αίμα·
Απελπισμένη αμφιβολία γεμίζει τους καλούς μα
Οι χειρότεροι κερδίζουν σε ένταση και πάθος

Μα βέβαια, κάποια αποκάλυψη έχουμ'εδώ·
Μα βέβαια, η Δευτέρα Παρουσία είν' εδώ.
Δευτέρα Παρουσία! Μόλις που πρόφερα τις λέξεις
Και μια γιγάντια απ'την Ψυχή του Κόσμου εικόνα ξεπροβάλλει
Και τη ματιά μου συγκλονίζει: 
Κάπου στις άμμους της ερήμου,
Μορφή με σώμα λέοντα κι ανθρώπινο κεφάλι,
Βλέμμα κενό - ήλιος ανελέητος,
Αργοκινά τα πόδια του και γύρω,
Χορός σκιών τα όρνεα που κρώζουν της ερήμου.
Η σκοτεινή αυλαία ξαναπέφτει - μα ξέρω τώρα πως
Δύο χιλιάδες χρόνια πέτρινα και ύπνος
Ταράχτηκαν εφιαλτικά στο λίκνισμα μιας κούνιας,
Και άρα ποιό κτήνος τώρα σέρνεται κι αδέξια οδεύει
Να γεννηθεί στη Βηθλεέμ
Που ήγγικεν η ώρα;

Από τη συλλογή: Michael Robartes and the Dancer (1921)
Μετάφραση/επιμέλεια: Γιώργος Κυρπιγιάν



The Second Coming

Turning and turning in the widening gyre
The falcon cannot hear the falconer;
Things fall apart; the centre cannot hold;
Mere anarchy is loosed upon the world,
The blood-dimmed tide is loosed, and everywhere
The ceremony of innocence is drowned;
The best lack all conviction, while the worst
Are full of passionate intensity.

Surely some revelation is at hand;
Surely the Second Coming is at hand.
The Second Coming! Hardly are those words out
When a vast image out of Spiritus Mundi 
Troubles my sight: somewhere in sands of the desert
A shape with lion body and the head of a man,
A gaze blank and pitiless as the sun,
Is moving it's slow thighs, while all about it
Reel shadows of the indignant desert birds.
The darkness drops again; but now i know
That twenty centuries of stony sleep
Were vexed to nightmare by a rocking cradle,
And what rough beast, its hour come at last,
Slouches torwards Bethlehem to be born? 

Ο Άνθρωπος και η Θάλασσα, του Σαρλ Μπωντλαίρ

Pierre-Auguste Renoir, Ηλιοβασίλεμα στη Θάλασσα, 1879

[Spleen et idéal]

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ Η ΘΑΛΑΣΣΑ

Λεύτερε άνθρωπε η θάλασσα· θα τη λατρεύεις πάντα!
Η θάλασσα ο καθρέφτης σου, που ψάχνεις την ψυχή σου
Ρεμβάζοντας το υγρό ξεδίπλωμα της απεραντοσύνης,
Δεν ειν' το πνεύμα σου άβυσσος λιγώτερο σκληρή.

Το ξέρω θα ήθελες να βυθισθείς στου ειδώλου σου τους κόλπους,
Που περικλείεις απλώνοντας το βλέμμα και τα χέρια· 
και η καρδιά, καμιά φορά, χάνει τον ειρμό της,
Στο θόρυβο της φοβερής κι ασίγαστης μομφής.

Κι είστε κι οι δυο σας φειδωλοί, κι απόκρυφοι συνάμα:
Άνθρωπε, ποιός χαρτογράφησε ποτέ τις τάφρους των βυθών σου;
Ω θάλασσα, ποιός γνώρισε τα σκοτεινά σου πλούτη;
Καλά κρυμμένα μυστικά, ζηλόφθονα βαστάτε!

Μα μολαταύτα ιδού: αμέτρητοι οι αιώνες
Που μάχεστε ανελέητα, έξω από κάθε τύψη
Γιατί αγάπη σας είν' το μακελειό, κι ο θάνατος ο φίλος
Α! Αιώνιοι αντίπαλοι εσείς, και άκαρδα αδέρφια!

(από τη συλλογή Τα Άνθη του Κακού [Les Fleurs du Mal], στην έκδοση του 1861
Μετάφραση/επιμέλεια: Γιώργος Κυρπιγιάν) 


L'HOMME ET LA MER

Homme libre, toujours tu chériras la mer!
La mer est ton mirroir; tu contemples ton âme
Dans le déroulement infini de sa lame,
Et ton esprit n'est pas un gouffre moins amer.

Tu te plais à plonger au sein de ton image;
Tu l'embrasses des yeux et des bras, et ton coeur
Se distrait quelquefois de sa propre rumeur
Au bruit de cette plainte indomptable et sauvage.

Vous êtes tous les deux ténébreux et discrets;
Homme, nul n'a sondé le fond de tes abîmes,
O mer, nul ne connaît tes richesses intimes,
Tant vous êtes jaloux de garder vos secrets!

Et cependant voilà des siècles innombrables
Que vous vous combattez sans pitié ni remord,
Tellement vous aimez le carnage et la mort,
O lutteurs éternels, ô frêres implacables!
 

Η Φούγκα του Θανάτου, του Πάουλ Τσέλαν

MC Escher, το Μάτι, 1947

Το ποίημα του Paul Celan, Todesfuge, πρωτοδημοσιεύθηκε το 1948 στη συλλογή Der Sand aus den Urnen [Η Άμμος από την Τεφροδόχο], και ανήκει στη λεγόμενη «ποίηση μετά το Άουσβιτς».

Η Φούγκα του Θανάτου

Μαύρο γάλα της αυγής πίνουμε τα βράδια

πίνουμε τα μεσημέρια και τα πρωινά, πίνουμε τις νύχτες

πίνουμε και πίνουμε...

κι ανοίγουμε τάφους στον αέρα – δεν είναι πιο άνετα εκεί πέρα;

κάποιος είναι μες το σπίτι που παίζει με οχιές και γράφει

και γράφει προς τη Γερμανία σαν νυχτώσει, «χρυσάφι τα μαλλιά σου Μαργκερίτ»

γράφει και ξεπροβάλει και τ'αστέρια στράφτουν· σφυρίζει να ρθουν τα σκυλιά

σφυρίζει να βγουν οι Εβραίοι -- μας βάζει να σκάψουμ' έναν τάφο μες τη γη

να παίξουμε τώρα δυνατά για τον χορό προστάζει

Μαύρο γάλα της αυγής σε πίνουμε τις νύχτες

πρωί μεσημέρι εσένα πίνουμε, σε πίνουμε τα βράδια

πίνουμε και πίνουμε...

κάποιος είναι μες το σπίτι που παίζει με οχιές και γράφει

και γράφει προς τη Γερμανία σαν νυχτώσει, «χρυσάφι τα μαλλιά σου Μαργκερίτ»

στάχτη τα μαλλιά σου Σουλαμίτ· ανοίγουμε τάφους στον αέρα – δεν είναι πιο άνετα εκεί πέρα;

Ουρλιάζει: χτύπα πιο βαθιά στο χώμα εσύ εκεί, κι εσείς οι άλλοι παιάνα και τραγούδι

κάνει ν'αρπάξει απ' τη ζώνη το ραβδί

κραδαίνει κι απειλεί -- τα μάτια του είναι τόσο γαλανά

χτύπα πιο βαθιά το φτυάρι εσύ εκεί, για τον χορό οι άλλοι ξαναπαίξτε

Μαύρο γάλα της αυγής σε πίνουμε τις νύχτες

πρωί μεσημέρι εσένα πίνουμε, σε πίνουμε τα βράδια

πίνουμε και πίνουμε...

κάποιος είναι μες το σπίτι («χρυσάφι τα μαλλιά σου Μαργκερίτ»)

στάχτη τα μαλλιά σου Σουλαμίτ (παίζει με οχιές)

ουρλιάζει: για τον θάνατο να παίζεις πιο γλυκά, ο Θάνατος είναι ένας μαίτρ από τη Γερμανία

ουρλιάζει: στριγκλίξτε τα βιολιά πιο ζοφερά, κι ύστερα καπνός στους ουρανούς αναληφθείτε

κι έχετε για τάφο σας τα σύννεφα -- δεν είναι πιο άνετα εκεί πέρα;

Μαύρο γάλα της αυγής σε πίνουμε τις νύχτες

σε πίνουμε τα μεσημέρια (ο Θάνατος είναι ένας μαίτρ από τη Γερμανία)

σε πίνουμε βράδυ πρωί σε πίνουμε και πίνουμε

ο Θάνατος είναι ένας μαίτρ από τη Γερμανία (τα μάτια του είναι τόσο γαλανά)

σου ρίχνει με βόλι από μολύβι σου ρίχνει και ποτέ δεν αστοχεί

κάποιος είναι μες το σπίτι· «χρυσάφι τα μαλλιά σου Μαργκερίτ»

παίζει με οχιές και ονειρεύεται: ο Θάνατος είναι ένας μαίτρ από τη Γερμανία

χρυσάφι τα μαλλιά σου Μαργκερίτ

στάχτη τα μαλλιά σου Σουλαμίτ

(απόδοση: Γιώργος Κυρπιγιάν)

 

 

Semper Eadem, του Σαρλ Μπωντλαίρ

Odilon Redon, Γαλάζιες Παπαρούνες, 1910

[Spleen et idéal]

Semper Eadem

«Από πού πηγάζει ετούτ' η θλίψη σου η παράξενη», ρωτάς,
Που σ'αγκαλιάζει όπως η θάλασσα τους ζοφερούς τους βράχους;»
--Σαν η καρδιά μας δώσει τη σοδειά της μια φορά,
Όλοι το ξέρουμε κρυφά: να ζεις, σε βασανίζει

Κι είν' ένας πόνος τόσο απλός 
Κι όσο η χαρά σου ολοδιάφανος 
Μη τα σκαλίζεις μικρούλα μου περίεργη λοιπόν
Κι αν η φωνή σου είναι γλυκειά, σταμάτα!

Σταμάτα λοιπόν ανόητη μες την τρελή χαρά!
Στόμα με γέλιο παιδικό, άκου με που σου λέω!
Πως πιο πολύ κι απ'τη Ζωή ο Θάνατος
αόρατα μας δένει.

Άφησε. Άφησε την καρδιά μου να μεθύσει μ'ένα ψέμμα
Να βυθισθεί στα μάτια σου σαν σ' όνειρα γλυκά
Κι εκεί, στων βλεφαρίδων σου τον ίσκιο από κάτω,
Να κοιμηθεί γλυκά...

Από τη συλλογή, "Les Fleurs du Mal" [Τα Άνθη του Κακού], 1857
Μετάφραση/επιμέλεια: Γιώργος Κυρπιγιάν

Semper eadem

«D'où vous vient, disiez-vous, cette tristesse étrange,
Montant comme la mer sur le roc noir et nu?»
— Quand notre coeur a fait une fois sa vendange
Vivre est un mal. C'est un secret de tous connu,

Une douleur très simple et non mystérieuse
Et, comme votre joie, éclatante pour tous.
Cessez donc de chercher, ô belle curieuse!
Et, bien que votre voix soit douce, taisez-vous!

Taisez-vous, ignorante! âme toujours ravie!
Bouche au rire enfantin! Plus encor que la Vie,
La Mort nous tient souvent par des liens subtils.

Laissez, laissez mon coeur s'enivrer d'un mensonge,
Plonger dans vos beaux yeux comme dans un beau songe
Et sommeiller longtemps à l'ombre de vos cils!